Portal Promocji Eksportu

• ang. (the) Republic of Rwanda, fr. (la) République du Rwanda, rwanda Repubulika y’u Rwanda
• Stolica: Kigali
• Powierzchnia: 26 tys. 338 km kw.
• Liczba ludności: 12,1 mln
• Gęstość zaludnienia: 348,2 osoby/km kw.
• Waluta: frank rwandyjski (RWF) = 100 centym

 

Republika Rwandy leży w środkowowschodniej Afryce. Powierzchnia kraju wynosi 26 tys. 338 km kw., co daje Rwandzie 149. miejsce na świecie. Kraj graniczy z Burundi (290 km), Demokratyczną Republiką Konga (217 km), Tanzanią (217 km) oraz z Ugandą (169 km).

 

Walutą jest frank rwandyjski (RWF).

 

W stolicy Rwandy - Kigali – żyje 1 mln 135 tys. 428 ludzi, a w całej Rwandzie - 12,1 mln. Na jeden kilometr kwadratowy przypada ponad 348 osób - najwięcej na kontynencie.

 

 

Rwandę zamieszkują głównie ludy: Hutu (Bantu) - ok. 84 proc., Tutsi (Hamitic) - ok. 15 proc., Twa (Pygmy) - ok. 0,5 proc. Poniżej granicy ubóstwa żyje 44,9 proc. populacji Rwandy.

 

Źródło: PAP/EPA

Struktura (2012 r.)

• 0-14 lat - 42,3 proc., w tym mężczyzn 2,561 mln i kobiet 2,521 mln
• 15-24 lat - 19,1 proc., w tym mężczyzn: 1,142 mln i kobiet 1,145 mln
• 25-54 lat - 32,2 proc., w tym mężczyzn 1,943 mln i kobiet 1,929 mln
• 55-64 lat - 3,9 proc., w tym mężczyzn 219,111 tys. i kobiet 254,064 tys.
• Ponad 65 lat - 2,5 proc., w tym mężczyzn 119,086 tys. i kobiet: 175,373 tys.

 

Struktura ludności ze względu na płeć (2012 r.)

• Urodzenia: 1,03 mężczyzny / 1 kobietę
• Poniżej 14. roku życia: 1,02 mężczyzny / 1 kobietę
• Pomiędzy 15. a 24. rokiem życia: 1 mężczyzna / 1 kobietę
• Pomiędzy 25. a 54. rokiem życia: 1,01 mężczyzny / 1 kobietę
• Pomiędzy 55. a 64. rokiem życia: 0,86 mężczyzny / 1 kobietę
• Powyżej 65. roku życia: 0,67 mężczyzny / 1 kobietę

 

Średnia wieku: 18,7 lat

• W tym mężczyzn: 18,4 lat
• Kobiet: 19 lat (2012 r.)

 

Średnia wzrostu populacji: 2,7 proc. (2012 r.)

Średnia długość życia: 58,85 lat (196. miejsce na świecie)

W tym:

• Mężczyźni: 57,34 lat
• Kobiety: 60,4 lat (2012 r.)

 

Wskaźnik śmiertelności noworodków wynosi 62,03 zgonów na 1000 urodzeń (24. miejsce na świecie) (2012 r.).

 

Źródło: PAP/EPA

 

Warunki życia

Dostęp do czystej wody w proc. w latach 1990 i 2011 w Afryce

Źródło: www.fao.org/economic/ess/ess-fs/ess-fadata/en/

 

Dostęp do urządzeń sanitarnych w proc. w latach 1990 i 2011 w Afryce

Źródło: www.fao.org/economic/ess/ess-fs/ess-fadata/en/

 

Średnia liczba lat nauki w 2011 roku w Afryce

Źródło: UNDP Human Development Report 2011, New York Oxford University Press 2011

 

Procent dzieci aktywnych ekonomicznie w wieku 7-14 w 2010 roku w Afryce

Źródło: FAO Statistical Yearbook 2012

 

Procent osób niedożywionych w Afryce w latach 1990-92 i 2011-2013

Źródło: www.fao.org/economic/ess/ess-fs/ess-fadata/en/

 

Wskaźniki rozwoju społecznego (HDI) na świecie i w Afryce w 2011 roku

*według siły nabywczej w 2005

Źródło: UNDP Human Development Report 2011, New York Oxford University Press 2011

 

Język

Językami urzędowymi są: kinyarwanda, francuski i angielski. Ponadto, używa się swahili.

 

Religia

Większość ludności stanowią katolicy (56 proc.), ponadto - animiści (25 proc.), anglikanie i protestanci różnych denominacji (18 proc. ), muzułmanie (1 proc.).

 

Ustrój i władza

Ruanda jest republiką, z prezydentem, wybieranym w wyborach powszechnych na siedmioletnią kadencję, jako głową państwa. Od 2000 roku prezydentem kraju jest Paul Kagame. Prezydent mianuje premiera, którym obecnie jest Damien Habumuremy.

 

Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament, składający się z Senatu i Izby Deputowanych. Senat, o kadencji ośmioletniej, liczy 26 członków (12 wybieranych w wyborach pośrednich i 14 mianowanych), a Izba Deputowanych, o kadencji pięcioletniej, liczy 80 członków (53 pochodzi z wyborów powszechnych, 27 mianują rady lokalne i organizacje społeczne).

 

Władzę wykonawczą pełni rząd z premierem powoływanym przez prezydenta. Premier asystuje prezydentowi i sprawuje funkcje pomocnicze.

 

Konstytucja Rwandy została uchwalona 26 maja 2003 r. po przeprowadzonym referendum. Gwarantuje ona system wielopartyjny oraz zakazuje jakichkolwiek form dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie etniczne, rasę lub religię. Ponadto, rząd przyjął ustawy eliminujące przymus wykazywania swojej tożsamości przez Hutu i Tutsi (główne grupy etniczne) w ramach działalności politycznej. Pomimo systemu wielopartyjnego, parlament od wielu lat jest zdominowany przez członków partii Rwanda Patriotic Front.

 

Administracja

Państwo dzieli się na pięć prowincji: Wschodnią, Północną, Południową, Zachodnią oraz Miasto Kigali.

 

Różnice kulturowe

Niechęć Afryki do homoseksualizmu wynika z jej patriarchalnego konserwatyzmu, przywiązania do tradycji i pobożności, ale obserwowany w ostatnich latach wzrost homofobii wiąże się też z polityką. Od zwycięstwa w zimnej wojnie i upadku komunizmu na początku lat 90. rządzony przez liberałów Zachód przekonywał Afrykę do liberalnych porządków i praw. Zachęcał do demokracji i praw człowieka, uzależniał od tego swoją gospodarczą pomoc.

 

Źródło: PAP/EPA

 

Z ponad 50 państw Afryki w prawie 40 homoseksualizm uważany jest za przestępstwo. W Sudanie, Mauretanii czy Somalii grozi za niego kara śmierci. W pozostałych krajach karze się go więzieniem – kilkoma miesiącami w Burundi, trzema latami w Tunezji czy Maroku, pięcioma w Kamerunie i Senegalu, czternastoma w Nigerii, Ugandzie, Kenii czy Malawi. Te ostatnie są byłymi brytyjskimi koloniami, a kary za homoseksualizm, jako sprzeczny z naturą ludzką, wprowadzili tam jeszcze Brytyjczycy.

 

Jedynym na Czarnym Lądzie krajem, w którym związki homoseksualne zrównano z heteroseksualnymi w konstytucji i gdzie zezwolono na homoseksualne małżeństwa, jest Republika Południowej Afryki, która po upadku apartheidu w 1994 r., wzorując się na Zachodzie, wprowadziła u siebie najbardziej liberalne przepisy na całym kontynencie. Ale nawet w liberalnej RPA homoseksualiści są piętnowani przez społeczeństwo, lesbijki są poddawane „korekcyjnym gwałtom”.

 

Polityczni przywódcy, którzy jednomyślnie potępiają homoseksualizm, a widząc aplauz rodaków, sięgają po homofobię jako oręż w walce o władzę. Prezydent Zimbabwe Robert Mugabe od lat wyklina homoseksualistów jako „wybryk natury i obrazę godności ludzkiej”, „gorszych niż świnie i psy”.

 

Wrogość do homoseksualizmu jest jedną z niewielu spraw, które łączą zwaśnionych chrześcijan i muzułmanów w Nigerii. Imamowie w Senegalu zakazują grzebać homoseksualistów na cmentarzach, a kapłani np. w Malawi wyklinają ich jako sługi szatana, owoc zachodniej dekadencji i upadku.

 

Kryzys gospodarczy i wojny w Afganistanie i Iranie, które na początku XXI wieku podkopały potęgę Zachodu, sprawiły, że afrykańscy przywódcy przestali bezkrytycznie przyjmować zalecane przez Zachód mody, a jako pierwsze odrzucili przyjęte na Zachodzie zrównanie heteroseksualizmu z homoseksualizmem. „Zachód mówi, że to prawa człowieka, a według nas to występek i zło” – tłumaczą wiernym w świątyniach kapłani, zauroczeni konserwatywnymi imamami z Bliskiego Wschodu i pastorami z USA.

 

Co warto wiedzieć

Od obywateli polskich wymagana jest wiza pobytowa. Wiza jednorazowa kosztuje 45 euro, a wielokrotnego wjazdu - 50 euro.

 

Wjeżdżając do kraju trzeba przedstawić ważny paszport, wypełniony formularz wizowy, zaproszenie lub list informujący o celu pobytu oraz fotografię 4x4 cm.

 

Szczegóły dostępne są na stronie Generalnego Dyrektoriatu Imigracji i Emigracji (www.migration.gov.rw).

 

Święta  

• 1 stycznia - Nowy Rok
• 1 lutego - Dzień Bohaterów
• 7 kwietnia - Dzień Pamięci Zagłady Narodowej
• Wielki Piątek
• 1 maja - Święto Pracy
• 1 lipca - Święto Niepodległości
• 4 lipca - Dzień Wolności
• 15 sierpnia - Dzień Wniebowstąpienia
• 25 grudnia - Wigilia
• 26 grudnia - Boże Narodzenie

 

Transport

W kraju jest ok. 14 tys. kilometrów dróg, z czego 5 tys. 400 km to drogi główne. Tworzą one korytarz umożliwiający komunikację z Burundi, Demokratyczną Republiką Konga, Tanzanią oraz Ugandą.

 

W Rwandzie działa też siedem lotnisk, w tym cztery z utwardzoną nawierzchnią. Airport Kanombe w Kigali to międzynarodowy port lotniczy, który posiada utwardzoną drogę startową o długości 3,5 km i obsługuje, po zakończonej w 2012 r. rozbudowie, 488,903 pasażerów rocznie. Drugie lotnisko (Cyangugu) w Kamembe położone jest w pobliżu portu nad jeziorem Kivu. Cyangugu jest lotniskiem krajowym, z utwardzoną drogą startową o długości 1,5 km. Lotniska te są obsługiwane zarówno przez linie europejskie, jak i cztery afrykańskie.

 

Rwanda nie posiada linii kolejowej. Jednym z kluczowych celów polityki jest zbadanie możliwości położenia szyn umożliwiających połączenia kolejowe z regionami kraju oraz ustanowienie połączeń międzynarodowych z portami w Dar es Salaam i Mombasie.

 

Kontakty

Administracja gospodarcza

 

Ministerstwo Handlu i Przemysłu

Kimihurura, Gasabo 

P.O. Box 73 Kigali-Rwanda 

E-mail: info@minicom.gov.rw 

http://www.minicom.gov.rw

 

Ministerstwo Infrastruktury

P.O. Box 24 Kigali Rwanda 

E-mail: info@mininfra.gov.rw 

Tel: + 250 252582619 

Fax:+ 250 252582618/21 

http://www.mininfra.gov.rw

 

Ministerstwo Rolnictwa

P.O. Box 621. KIGALI 

Tel: +250788518580 

E-mail: sbarigye@minagri.gov.rw 

http://www.minagri.gov.rw

 

Ministerstwo Zasobów Naturalnych

Remera, Gishushu 

Tel:+ 250 252 582628 

P.O. Box 3502 Kigali-Rwanda 

E-mail: info@minirena.gov.rw 

http://www.minirena.gov.rw/

 

Rwanda Development Board

Boulevard de l'Umuganda, Gishushu, Nyarutarama Road. 

P.O. Box 6239 Kigali, Rwanda 

Fax: +250 252 580388 

Email: info@rdb.rw 

http://www.rdb.rw/

 

Strony z ogłoszeniami o przetargach

http://pps.rppa.gov.rw/

 

 

Warunki geograficzne, klimat

Rwanda leży w strefie środkowoafrykańskich rowów tektonicznych. Prawie 97 proc. powierzchni zajmują obszary położone powyżej 1000 m n.p.m. Kraj położony jest w strefie Wielkiego Rowu Zachodniego. Prawie całą powierzchnię zajmuje wyżyna wzniesiona na zachodzie 2500–3000 m, opadająca stopniami ku wschodowi. Na północnym zachodzie, wzdłuż kongijskiej granicy, rozciąga się pasmo wulkanicznych gór Wirunga z wulkanem Karisimbi (4507 m n.p.m.) – to najwyższy szczyt Rwandy.

 

Kraj ma rozległą i gęstą sieć rzek należących do dorzeczy Nilu i Konga. Największa rzeka, Kagera, płynie przez rezerwat Nyungwe na południu kraju. Na północy i wschodzie występują małe jeziora.Na granicy z Demokratyczną Republiką Konga, na obszarze Wielkiego Rowu Afrykańskiego (zachodniego), znajduje się największe jezioro kraju - Kiwu. Zajmuje ono 2650 km kw.

 

Przeważającą formacją roślinną są sawanny, a tylko niewielka część kraju pokryta jest lasami tropikalnymi. W górach powyżej 2500 m n.p.m. występuje roślinność afro-alpejska. Należą do niej m.in. bambusy, wrzosowiska i kolumnowe lobelie. Miejscami występują też sawanny lesiste, które zostały jednak w znaczny sposób zdegradowane.

 

Świat zwierzęcy został zachowany głównie w rezerwatach i parkach narodowych. Największy park - Park Narodowy Akagera - położony jest na obszarze sawanny, wzdłuż rzeki Kagery, przy granicy z Tanzanią. Można tu spotkać stada antylop impala, zebry, lwy, gazele, bawoły.

 

W jeziorach występują hipopotamy, a Góry Wirunga stanowią ostatnie siedlisko goryla górskiego.

 

 

W Rwandzie panuje klimat podrównikowy wilgotny, odmiana górska. Średnia temperatura miesięczna waha się od 17-18°C w czerwcu, lipcu, do 20–21°C we wrześniu, październiku.

 

Średnia roczna suma opadów wzrasta od 900-1000 mm na wschodzie do 1300-1500 mm na zachodzie (w grupie górskiej Wirunga 2000 mm). Pora deszczowa trwa od września, października do maja, czerwca.

 

Gospodarka

Chociaż w ostatnich latach Rwanda poczyniła znaczne postępy w odbudowie gospodarki, to nadal odczuwa negatywne skutki ludobójstwa z 1994 roku, kiedy zniszczono znaczną część bazy gospodarczej.

 

Podstawą rwandyjskiej gospodarki jest rolnictwo - to niego utrzymuje się 90 proc. ludności. Pozostałe branże to turystyka oraz wydobycie minerałów. Do głównych bogactw naturalnych należą: złoto, kasyteryt (ruda cyny), wolframit (rudy wolframu), metan.

 

Źródło: PAP/EPA

 

PKB według sektorów

• rolnictwo – 33 proc.
• przemysł – 13,9 proc.
• usługi – 53,1 proc.

 

Rwanda otrzymuje pomoc finansową od Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego. W ostatnich latach rząd przyjął ekspansywną politykę fiskalną w celu zmniejszenia ubóstwa poprzez poprawę edukacji, infrastruktury i pozyskiwanie inwestycji zagranicznych i krajowych. Rozwój sektora prywatnego utrudniają jednak niedobory energii, niestabilność w sąsiednich państwach oraz brak infrastruktury.

 

Rząd dąży do przyciągnięcia inwestycji w szczególności w takich sektorach, jak: agrobiznes, technologia informacyjna i komunikacyjna, handel i logistyka, górnictwo i budownictwo.W 2010 r. w stolicy kraju, Kigali, powstała pierwsza Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE).

 

Udział ludności rolniczej w ogólnej liczbie ludności w 2010 roku w Afryce – w procentach

Źródło: FAO Statistical Yearbook 2012

 

Makroekonomia

Rwandyjski PKB od 2003 r. rocznie rośnie średnio o 7–8 proc., a inflacja utrzymuje się poniżej 10 proc. Wzrost gospodarki wynika z dobrych zbiorów oraz inwestycji w intensyfikację upraw, jak również ze wzrostu cen eksportu (w dużej mierze z powodu rosnących cen surowców i wysokim popytem wewnętrznym).

 

W 2011 r. najwyższy wzrost (o 15 proc.) odnotowano w branży przemysłowej, na co w znacznej mierze wpłynęło górnictwo i budownictwo, które odnotowały wzrost odpowiednio o 15,5 proc. i 22,3 proc.. Nieco wolniejszy wzrost, rzędu 7,2 proc., odnotowano również w turystyce. Rok wcześniej było to 9,6 proc.

 

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne

• PKB: 6,179 mld dol. (2011 )
• wzrost PKB: 8,8 proc. (2011)
• PKB na 1 mieszkańca: 1 tys. 400 dol. (2011)

• siła robocza: 4,446 mln (2007 r.)
• siła robocza wg sektorów: rolnictwo – 90 proc.
• przemysł i usługi – 10 proc. (2000 r.)

• inwestycje: 22,2 proc. PKB (2011 r.)
• budżet: wpływy: 1,436 mld dol.; wydatki: 1,63 mld dol. (2011 r.)
• deficyt budżetowy: 24,6 proc.
• inflacja (ceny konsumenckie): 3,9 proc. (2011 r.)
• wzrost produkcji przemysłowej:7,5 proc. (2001 r.)
• eksport: 372,9 mld dol. (2011 r.)
• import: 1,372 mld (2011 r.)

Wymiana handlowa

Rwanda jako członek East African Community (EAC) przyjęła wspólną taryfę celną w ramach Unii Celnej i podobnie jak pozostałe państwa członkowskie, jest w trakcie dostosowywania ustawodawstwa do międzynarodowych porozumień. Skutkiem członkostwa w EAC jest ponad dwukrotny wzrost salda wymiany handlowej w ramach wspólnego rynku – z 207,1 mln dol. w 2007 r. do 503,7 mln dol. w 2010 r.

 

Rwanda jest również sygnatariuszem Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA) oraz protokołu Free Trade Area (FTA).

 

Handel wewnętrzny Rwandy w ramach COMESA również odnotował znaczny wzrost. W latach 2007–2010 import z COMESA wzrósł ze 162 mln dol. do 314 mln dol. W 2008 r. eksport wzrósł z 23 mln dol. do 88 mln dol., jednak obecnie utrzymuje się na poziomie ok. 40 mln dol.

 

Eksport

Główne towary eksportowe to: kawa, herbata, skóry i rudy cyny. W 2011 roku wartość eksportu Rwandy wyniosła 372,9 mln dol. W porównaniu z 2010 r. eksport towarów zwiększył się o 52,8 proc.

 

Rwanda eksportowała głównie do:

• Unii Europejskiej - 10,8 proc.
• Kenii - 30,1 proc.
• Chin - 13,5 proc.
• DRC – 12 proc.
• Malezji - 8,8 proc.
• USA - 5,6 proc.
• Szwajcarii - 4,8 proc.

 

Rwanda eksportuje głównie do państw EAC:

• zboża
• kawę
• herbatę
• warzywa

Import

Rwanda z zagranicy sprowadza głównie materiały, żywność, maszyny i urządzenia, stal, produkty petrochemiczne, cement i metal.

 

Całkowita wartość importu Rwandy w 2011 r. wyniosła 1,372 mld dol. W porównaniu z 2010 r. import wzrósł o 17,3 proc.

 

W 2011 r. większość produktów importowanych pochodziło z:

• Unii Europejskiej - 19,2 proc.
• Kenii - 18,1 proc.
• Ugandy - 16,4 proc.
• USA - 10,4 proc.
• ZEA - 8,8 proc.
• Chin - 5,7 proc.
• Tanzanii - 5,3 proc.

 

Inwestycje

W 2009 roku inwestycje wzrosły do 1,11 mld dol., czyli o 31 proc. (z 800 mln dol. w 2008 roku).

 

Rwanda w organizacjach o charakterze ekonomicznym

ACP, AfDB, AU, C, CEPGL, COMESA, EAC, EADB, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, NAM, OIF, OPCW, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNISFA, UNMISS, UNWTO, UPU, WCO, WHO, WIPO, WMO, WTO

 

Relacje z UE

Podstawą współpracy między Unią Europejską a Rwandą jest Umowa o partnerstwie z Cotonou, podpisana z 78 państwami AKP (Afryki, Karaibów i Pacyfiku) w 2000 r. Celem umowy jest zmniejszenie ubóstwa oraz stopniowa integracja gospodarek państw AKP z gospodarką światową. Finansowe wykonanie umowy z Cotonou jest przewidziane w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju (EDF – European Development Fund).

 

Unia Europejska i rząd Rwandy wspólnie ustalają program współpracy zgodnie z Programem Rozwoju Gospodarczego i Strategii Redukcji Ubóstwa na lata 2008–2013. Chodzi głównie o poprawę jakości rządzenia, rozwój obszarów wiejskich oraz poprawę infrastruktury. UE przekazała Rwandzie w ramach EDF prawie 300 mln euro pomocy rozwojowej oraz dodatkowe 88 mln euro przeznaczone na realizację Milenijnych Celów Rozwoju.

 

Polityka UE w zakresie rozwoju handlu w Rwandzie ma zapewnić, że państwo to będzie w stanie skorzystać z dostępu do rynku UE i stopniowo włączyć się do systemu handlu wielostronnego.

 

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Rwandą oparte są na ramowej umowie o partnerstwie gospodarczym (tzw. interim EPA), która została parafowana przez kraje członkowskie Wspólnoty Afryki Wschodniej (EAC) i Komisję Europejską w listopadzie 2007 r. Umowa ta stanowi krok w kierunku kompleksowej umowy o partnerstwie gospodarczym, której negocjacje są w toku.

 

Dla biznesu

Rwanda jest atrakcyjnym miejscem pod względem inwestycyjnym w Afryce z uwagi m.in. na stabilny wzrost gospodarczy, sięgający ok. 7 proc. rocznie.

Inne czynniki wzrostu:

• stabilne instytucje państwowe i niski poziom korupcji
• zwolnienia podatkowe oraz rozwój stref wolnego handlu,
• łatwy dostęp do rynku poprzez centralne położenie Rwandy w Afryce i sąsiedztwo trzech krajów EAC.

Reformy w zakresie przedsiębiorczości powodują, iż Rwanda jest najbardziej konkurencyjnym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej w Afryce Wschodniej. Według WEF Global Competitiveness Report zajęła pod tym względem 6. miejsce w Afryce.

 

Priorytetowe sektory inwestycyjne Rwandy

• infrastruktura (w tym rozwój kolei i transportu lotniczego)
• rolnictwo
• energetyka
• turystyka
• budownictwo

 

Od 2001 r. Rwanda przy wsparciu Banku Światowego intensywnie reformuje system prawny w zakresie instytucji handlowych. W 2010 r. Rwanda dokonała rekordowego skoku (o 67 miejsc) w kategorii Doing Business reform, zajmując 67. miejsce na 183 sklasyfikowane państwa. Uchwalono ustawy dotyczące prawa spółek, prawa zabezpieczenia transakcji, prawa upadłościowego, prawa pracy, sądownictwa handlowego itp.

 

W ramach Rwanda Development Board (RDB) utworzono jednostkę Doing Business, która ma na celu implementację reform, m.in. poprzez wzmocnienie dialogu publiczno-prywatnego.

 

Przeprowadzone reformy sprawiły, iż prowadzenie działalności gospodarczej w Rwandzie jest teraz łatwiejsze, szybsze i mniej kosztowne. Przykładem może być czas na rozpoczęcie działalności gospodarczej, który z 14 dni został zredukowany do trzech. Koszt rozpoczęcia działalności spadł z 109 proc. do 10 proc. średniego dochodu. Zostały również usprawnione procedury fiskalne i administracyjne dla przedsiębiorstw.

 

Więcej informacji na stronie: http://www.rdb.rw oraz http://rwanda.eregulations.org/

 

Sprawy gospodarcze państwa leżą w gestii Ministerstwa Handlu i Przemysłu Rwandy. Zadaniem tego resortu jest transformacja gospodarcza poprzez rozwój sektora prywatnego, integrację działań na rynkach regionalnych i globalnych oraz zapewnienie warunków uczciwej konkurencji i ochrony konsumentów. W ramach Ministerstwa działają: Departament ds. Handlu, który odpowiada za współpracę regionalną i bilateralną, w tym z Unią Europejską, oraz Departament ds. Industrializacji, którego celem jest wspieranie wzrostu gospodarczego. Priorytetowymi działaniami Departamentu są: koordynacja Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Kigali, industrializacja prowincji, promocja małych i średnich przedsiębiorstw.

 

Ministerstwo działa również poprzez następujące agencje:

• Rwanda Bureau of Standards (RBS)
• Rwanda Cooperative Agency

Inne ministerstwa zajmujące się kwestiami gospodarczymi to: Ministerstwo Infrastruktury (w tym ds. transportu oraz wody i energii), Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo Zasobów Naturalnych.

 

Sądownictwo

Sądownictwo w Rwandzie składa się z Sądu Najwyższego, Wysokich Trybunałów, Sądów Prowincji, Sądów Dystryktów i komitetów mediacji. W 2008 r. ustanowiono sądy gospodarcze oraz Wysoki Trybunał ds. Gospodarczych, które posiadają kompetencje do rozstrzygania sporów handlowych i gospodarczych.

 

W ostatnich latach system prawny Rwandy przechodzi transformację z systemu prawa kontynentalnego na system mieszany z elementami prawa anglosaskiego. Od 1994 r. zaczęto zmieniać większość regulacji prawnych, które obejmują prawo cywilne, prawo postępowania karnego, regulacje dotyczące organizacji systemu wymiaru sprawiedliwości itp. Reforma prawa handlowego nadal jest jednak w toku.

 

Wskaźnik percepcji korupcji w Afryce w 2012 roku – w punktach

Źródło: Transparency International, www.cba.gov.pl, 2012

 

Rynek pracy

Polscy inwestorzy lub przedsiębiorcy mogą ubiegać się o jedno z wielu kategorii zezwoleń na pracę. Wniosek składany jest do rwandyjskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego w państwie, w którym aplikant rezyduje.

 

Pozwolenie na pracę wydawane jest przez Departament Directorate General of Immigration and Emigration. Czas rozpatrywania wniosku jest uzależniony od rodzaju zezwolenia. Do kategorii zezwoleń należą, m. in. pozwolenie na poszukiwania i wydobycie złóż, działalność z zakresu rolnictwa i hodowli, przemysłu, produkcji i przetwórstwa, działów związanych z technologią informacyjną, transportem i logistyką, służby zdrowia oraz dotyczące innej działalności inwestycyjnej.

 

Źródło: PAP/EPA

---

 

Wizy wydawane są zazwyczaj na trzy lata i mogą być przedłużane.

 

Szczegóły dotyczące wydawania pozwoleń na pracę w ramach poszczególnych kategorii można znaleźć na stronie Rwanda Directorate General of Immigration and Emigration: https://www.migration.gov.rw/Visa.html

 

Nieruchomości

Cały proces zakupu nieruchomości trwa ok. 30 dni. Warto jednak przed zakupem nieruchomości skontaktować się z profesjonalną kancelarią prawną.

 

Prawo własności nieruchomości gruntowej w Rwandzie jest regulowane przez ustawę o ziemi (Organic Land Law of 2005). Prawo Rwandy tak samo traktuje cudzoziemców, jak obywateli miejscowych. Niemniej jednak wszystkie grunty w Rwandzie należą do państwa, w tym powiatów i miast; tylko instytucje publiczne mają prawo wydzierżawić dany grunt osobie prywatnej lub przedsiębiorcy na okres 99 lat.

 

Przed dokonaniem zakupu należy sprawdzić, czy nieruchomość nie jest już w jakiś sposób obciążona. W tym celu kupujący powinien wystąpić z kopią oświadczenia sprzedawcy do Generalnego Urzędu Rejestrowego (Office of the Registrar General). Po ok. dwóch dniach Urząd wydaje zaświadczenie dot. statusu prawnego nieruchomości.

 

Prawo Rwandy wymaga, by wszelkie transakcje nieruchomościami były poświadczane notarialnie. Strony podpisują umowę w obecności notariusza i dwóch do czterech świadków. Umowę sporządza się w sześciu egzemplarzach, z czego jeden pozostaje w kancelarii notarialnej. Następnie sprzedający rozlicza zobowiązania podatkowe nieruchomości, uzyskując odpowiedni certyfikat zwalniający z zobowiązań, który z kolei przedstawia nowy nabywca w celu rozliczenia z urzędem skarbowym.

 

Ostatnim etapem jest rejestracja nieruchomości w Registrar of Real Estate. Więcej informacji na:

http://www.doingbusiness.org/data/exploreeconomies/rwanda/registering-property/.

 

Zamówienia publiczne

W 2007 r. przyjęto ustawę dotyczącą prawa zamówień publicznych (N° 63/2007 of 30/12/2007). Na jej podstawie uruchomiono organ kontroli, monitoringu i wsparcia - The Rwanda Public Procurement Authority. Celem Urzędu jest zwalczanie korupcji, budowanie potencjału i wspieranie dobrych praktyk w dziedzinie zamówień publicznych. Ustawa obejmuje wszelkie zasady funkcjonowania systemu zamówień publicznych. Więcej informacji można uzyskać na tronie RPPA: http://www.rppa.gov.rw

 

Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej

Rwanda jest członkiem Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), przystąpiła również do paryskiej Międzynarodowej Konwencji o Ochronie Własności Przemysłowej oraz podpisała Universal Copyright Convention i Konwencję Berneńską (International Convention for the Protection of Literary and Artistic Works).

 

Rwanda jest też członkiem Afrykańskiej Regionalnej Organizacji Własności Intelektualnej. Inwestorom przysługuje uznanie i ochrona praw patentowych na rynku lokalnym. W 2009 r. przyjęto ustawę regulującą kwestie ochrony własności intelektualnej (Law No. 31/2009 of 26/10/2009 on the Protection of Intellectual Property). Ustawa ta reguluje wewnętrzne prawo własności intelektualnej oraz przyznaje Generalnemu Urzędowi Rejestrowemu kompetencje rozpatrywania wniosków dotyczących praw własności intelektualnej. Więcej informacji na stronie: http://org.rdb.rw

 

Historia

Pierwszymi mieszkańcami terytorium obecnej Rwandy byli Pigmeje Twa. Od początku I tysiąclecia napływał tu rolniczy lud Hutu, a od XIV–XV wieku - koczowniczy pasterze Tutsi.

 

Tutsi stopniowo podporządkowali Hutu, przyswajając jednak ich zwyczaje, język i kulturę. W XVII wieku utworzyli silne scentralizowane feudalne państwo Rwanda, ze stałą armią, na którego czele stał dziedziczny władca zw. mwami.

 

Większość mieszkańców państwa stanowili Hutu, ale z Tutsi wywodziła się arystokracja i rządząca dynastia. Społeczeństwo było zorganizowane w swego rodzaju system kast: Tutsi zarządzali bydłem i ziemią, które rolnicy Hutu dzierżawili na zasadach feudalnej zależności, natomiast Twa zajmowali najniższą pozycję.

 

W końcu XVIII wieku Rwanda toczyła wojny z sąsiednim Urundi, a w XIX wieku znacznie poszerzyła swoje terytorium, ustalając obecne granice.

 

U schyłku XIX wieku do walki o kolonie w Afryce włączyły się Niemcy. Układ helgolandzki (1890) między nimi a Wielką Brytanią włączył tereny obecnych państw Rwandy i Burundi do niemieckiej strefy wpływów. W 1890 roku Rwanda przyjęła protektorat niemiecki i stała się częścią Niemieckiej Afryki Wschodniej. Gdy w czasie I wojny światowej w 1916 roku alianci uzyskali przewagę nad oddziałami niemieckimi we wschodniej Afryce, obszar Rwandy i Urundi (obecnie Burundi) zajęli Belgowie i od 1922 roku administrowali nim (Rwanda-Urundi) jako terytorium mandatowym Ligi Narodów (od 1946 terytorium powiernicze ONZ).

 

Niemieccy i belgijscy kolonizatorzy rządzili za pośrednictwem miejscowych władców i zachowali dawne struktury, pozwalające utrzymać Tutsi uprzywilejowaną pozycję i realną władzę. Rwanda zachowała terytorialną integralność. Europejczycy popierali chrystianizację kraju. W okresie kolonialnym wprowadzono uprawy roślin na eksport (kawa, bawełna), dzięki czemu powstała grupa zamożnych Hutu, niezadowolonych z uprzywilejowanej pozycji Tutsi. W latach 50. XX wieku zaczęły powstawać pierwsze organizacje polityczne ludności afrykańskiej, m.in. Ruch Emancypacji Ludu Hutu (PARMEHUTU) pod wodzą G. Kayibandy, oraz Narodowa Unia Rwandy (UNAR), wyrażająca interesy Tutsi.

 

W 1959 roku, po ogłoszeniu przez władze belgijskie planu przyznania Rwandzie autonomii, wybuchła wojna domowa na tle rywalizacji Tutsi i Hutu, wskutek której ostatni mwami Rwandy i kilka tysięcy Tutsi zostało wypędzonych z kraju. W 1960 roku w wyborach komunalnych zwyciężył PARMEHUTU, a w 1961 roku (po referendum nadzorowanym przez ONZ) zniesiono monarchię.

 

W 1962 roku ONZ zlikwidowała powiernictwo w Rwandzie–Urundi. 1 VII 1962 roku proklamowano niepodległą Rwandę z prezydentem G. Kayibandą (reelekcje 1965 i 1969). Władzę objęła ludność Hutu. W latach 1963–64 i 1972–73 ponownie trwały walki etniczne i masowa emigracja prześladowanych Tutsi, głównie do Burundi i Ugandy.

 

W 1973 roku gen. J. Habyarimana (Hutu) przeprowadził bezkrwawy zamach stanu pod hasłem łagodzenia konfliktów etnicznych, zawieszono działalność parlamentu i partii politycznych. Trwała dominacja Hutu w państwie. W 1975 roku powstała nowa partia - Narodowy Ruch Rewolucyjny na rzecz Rozwoju (MRND) z Habyarimaną na czele. W 1978 roku, po referendum, została ogłoszona nowa konstytucja, która przywróciła rządy cywilne, parlament, urząd prezydenta oraz usankcjonowała system 1-partyjny (jedyną partią MRND). Prezydentem został Habyarimana (reelekcje 1983 i 1988). W 1989 roku nastąpiło gwałtowne pogorszenie sytuacji ekonomicznej, spowodowane suszą i spadkiem cen kawy na rynkach światowych.

 

W październiku 1990 roku wybuchła wojna domowa, zapoczątkowana atakiem z terenu Ugandy partyzantów Tutsi z Rwandyjskiego Frontu Patriotycznego (FPR). Siłom rządowym pomagały oddziały belgijskie, francuskie i zairskie. Wobec zagrożenia ze strony wojsk rebelianckich Habyarimana poczynił ustępstwa: konstytucja z 1991 r. wprowadziła system wielopartyjny i wolność prasy. W 1993 roku władze zawarły z FPR porozumienie pokojowe pod egidą ONZ, przewidujące utworzenie rządu tymczasowego z udziałem obu stron i powrót emigrantów z Ugandy.

 

Śmierć Habyarimany w katastrofie lotniczej (IV 1994), o której spowodowanie gwardia prezydencka (głównie Hutu) obwiniała Tutsi, stała się dla armii i bojówek Hutu (Interhamwe) pretekstem do masakry ludności Tutsi. W wyniku wznowionej wojny zginęło – według szacunkowych danych - ok. 500–800 tys. Rwandyjczyków, a ponad 2 mln schroniło się w krajach sąsiednich - głównie w Zairze. W wyniku kilkumiesięcznych walk FPR opanował cały kraj i w lipcu 1994 roku mianował prezydenta (P. Bizimungu, FPR, Hutu) oraz tymczasowy rząd koalicyjny z udziałem przedstawicieli obu ludów. W VI–VIII 1994 roku Francja przeprowadziła akcję zbrojną w celu ochrony zagrożonej ludności cywilnej, następnie przybyły siły interwencyjne ONZ. Mimo formalnego zakończenia wojny domowej nadal setki tysięcy uciekinierów Hutu chroniło się w Zairze.

 

Dla osądzenia zbrodni popełnionych w Rwandzie, Rada Bezpieczeństwa ONZ powołała w 1994 roku Międzynarodowy Trybunał Karny w Arushy w Tanzanii.

 

W latach 1996–99 Rwanda zaangażowała się w konflikt w Demokratycznej Republice Konga (DRK), uzasadniając to koniecznością obrony granic przed rebeliantami Hutu, a armia rwandyjska czerpała dochody z eksploatacji bogactw naturalnych na okupowanych przez siebie terenach. W marcu 2000 roku prezydentem został P. Kagame (Tutsi, reelekcja 2003 r.).

 

W lipcu 2002 roku Rwanda i Demokratyczna Republika Konga podpisały porozumienie, na mocy którego oddziały rwandyjskie miały do października 2002 r. opuścić DRK, natomiast władze kongijskie zadeklarowały pomoc w rozbrajaniu bojówek Hutu odpowiedzialnych za masakrę Tutsi z 1994 roku. W maju 2003 roku w referendum przyjęto projekt nowej konstytucji, zakazującej m.in. podsycania nienawiści na tle etnicznym.

 

Więcej na: http://encyklopedia.pwn.pl

 

Źródła:

• MSZ
• MG
• Bank Światowy
• PWN
• ONZ
• "Problemy wyżywienia ludności na kontynencie afrykańskim" Bożena Gulbicka, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy
• PAP